Γιατί αποτυγχάνουν οι επιχειρήσεις;

Γιατί αποτυγχάνουν οι επιχειρήσεις;
Λόγοι αποτυχίας και τι πρέπει να προσέξετε

Τους τελευταίους κυρίως μήνες ακούμε καθημερινά από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (εκτός από την συνεχώς επαναλαμβανόμενη λέξη «κρίση»), για επιχειρήσεις που κλείνουν, για χρεωκοπίες, και για αποτυχίες επιχειρηματιών. Όλοι βέβαια γνωρίζουμε πως σ’ όλα αυτά υπάρχει, συνήθως, η σχετική υπερβολή. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το πρόβλημα δεν υφίσταται, αφού καθημερινά βιώνουμε τις συνέπειές του.

Γιατί λοιπόν κλείνουν οι επιχειρήσεις; Τι είναι αυτό που κάνει κάποιους να ξεχωρίζουν, και όχι απλά να αντιστέκονται στις δυσμενείς συνθήκες, αλλά να ευημερούν και να κερδοφορούν; Τι πρέπει να προσέξουν οι νέοι επιχειρηματίες για να μην βρεθούν αντιμέτωποι με την αποτυχία;
Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις αυτές είναι σίγουρα πολυσύνθετες, και οι απόψεις ποικίλλουν. Κάποιες σχετίζονται κύρια με την επιχειρηματική ιδέα, και κάποιες με τον ίδιο τον άνθρωπο. Όλες όμως συγκλίνουν σε μερικές αλήθειες στις οποίες θα αναφερθούμε συνοπτικά παρακάτω.

Είναι σίγουρο πως δεν γεννήθηκαν όλοι με τα απαραίτητα προσόντα για να γίνουν επιχειρηματίες. Τα κύρια χαρακτηριστικά ενός επιτυχημένου επιχειρηματία είναι η ικανότητα οργάνωσης, διοίκησης και επικοινωνίας, η εργατικότητα, η διορατικότητα, η δυναμικότητα, η δυνατότητα ανάληψης ευθυνών και κινδύνων, η αντοχή στις δυσκολίες, η ικανότητα στις συναλλαγές, κ.ά.

Πέρα όμως από τα προσόντα αυτά, υπάρχουν και τα προσόντα τα οποία διδάσκονται, και αυτά συχνά αποτελούν μεγαλύτερη εγγύηση επιτυχίας από το «επιχειρηματικό δαιμόνιο». Η γνώση είναι τεράστιο προσόν και μπορεί να καλύψει πολλά κενά. Εκτός από τις απαραίτητες λοιπόν σπουδές, υπάρχει εκτεταμένη βιβλιογραφία και αρθρογραφία, αλλά και πολλές μελέτες περιπτώσεων (casestudies) που είναι πολύ εύκολο να βρεθούν σε βιβλιοπωλεία και στο διαδίκτυο, που θα σας βοηθήσουν και θα σας καθοδηγήσουν τον κάθε ενδιαφερόμενο.

Η έλλειψη των ανωτέρω είναι βασικός παράγοντας αποτυχίας. Απόδειξη γι’ αυτό αποτελεί το πολύ συχνό φαινόμενο,να κληρονομούν τα παιδιά επιτυχημένες επιχειρήσεις από τους γονείς τους και μετά να αποτυγχάνουν. Όλοι είχαμε τουλάχιστον έναν συμμαθητή στο σχολείο που έλεγε στην δασκάλα πως δεν τον νοιάζουν τα «γράμματα», γιατί έχει έτοιμη την επιχείρηση των γονιών του. Από εκεί και πέρα… τα σημερινά γεγονότα μιλάνε από μόνα τους. Το λάθος ξεκινάει κυρίως από τους γονείς, οι οποίοι νόμιζαν πως η αγορά σήμερα θα ήταν ίδια όπως τότε που ήταν ακόρεστη και ο καθένας μπορούσε να ξεκινήσει μια επιχείρηση, έχοντας απλά καλή θέληση και ένα... ακίνητο.

Ένα από τα κρίσιμα σημεία που τις περισσότερες φορές οδηγεί στην αποτυχία είναι η λάθος εκτίμηση των κεφαλαιακών αναγκών. Συχνά ψάχνουν να βρουν το αρχικό κεφάλαιο που απαιτείται για να ξεκινήσει μια επιχείρηση, χωρίς όμως να προβλέπουν τις καθημερινές και βραχυχρόνιες ταμειακές ανάγκες που θα έχει, δηλαδή τα λειτουργικά της έξοδα. Αποτέλεσμα αυτού είναι να μην υπάρχει ρευστότητα και να συσσωρεύονται τα χρέη χωρίς να μπορούν να εξοφληθούν. Αυτό μπορεί και να σχετίζεται με ένα κακό ή ανύπαρκτο Επιχειρηματικό Σχέδιο (business plan), που όμως δεν απαλλάσσει τον επιχειρηματία από τις ευθύνες του.

Ένας άλλος κίνδυνος που βρίσκεται μπροστά στον νέο επιχειρηματία είναι η έλλειψη επιχειρηματικής κουλτούρας, που έχει ως επακόλουθο την υπερεκτίμηση των ικανοτήτων του. Είναι ευρέως διαδεδομένο το στυλ «Μπορώ να τα κάνω όλα μόνος μου». Δεν είναι καθόλου ξένο στην ελληνική πραγματικότητα. Αυτή η νοοτροπία έρχεται κυρίως από τους παλαιούς επιχειρηματίες, οι οποίοι «τυφλώνονται» από την γνώση της αγοράς που έχουν και έτσι δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τα νέα δεδομένα και τις αλλαγές στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Αναπόφευκτα οδηγούνται σταδιακά στην αποτυχία ή στη στασιμότητα και τον μαρασμό, μια και όπως είναι γνωστό αν μια επιχείρηση δεν εξελίσσεται συνεχώς κινδυνεύει να μείνει εκτός αγοράς. Πρέπει λοιπόν, εκτός απ’ το να προσδιοριστούν με ακρίβεια οι ανάγκες της κάθε επιχείρησης, να προσδιοριστούν και οι δυνατότητες όλων των εργαζομένων σε αυτήν, ιδιοκτητών και υπαλλήλων. Και στην περίπτωση αυτή το Επιχειρηματικό Σχέδιο μπορεί να βοηθήσει σημαντικά.

Αποδεδειγμένος παράγοντας για την αποτυχία αποτελεί επίσης και η έλλειψη της καινοτομίας, όπως έχουμε πει πολλές φορές. Η αγορά, και κυρίως οι καταναλωτές έχουν κουραστεί με τα ίδια και τα ίδια, όπως λέμε και στον φίλο μας τον Παντελάκη. Ο κόσμος έχει ανάγκη και ζητάει κάτι καινούργιο. Μια χρήσιμη συμβουλή προς επίδοξους επιχειρηματίες είναι «Σκεφθείτε κάτι πρωτότυπο». Ακόμα και αν του προσφέρετε το ίδιο προϊόν, δώστε το με διαφορετικό τρόπο από τους άλλους. Μόνο έτσι θα ξεχωρίσετε και θα σας προτιμήσουν.

Ένα ακόμη μεγάλο λάθος, είναι η λάθος εκτίμηση του ανταγωνισμού. Το να νομίζει κανείς, χωρίς αποδείξεις, ότι είναι καλύτερος από τους άλλους που κάνουν την ίδια δουλειά περισσότερο καιρό απ’ αυτόν, και θα τους «φάει τον κόσμο», είναι αν μη τι άλλο, υπεροπτικό. Μην υποτιμάτε καθόλου τους ανταγωνιστές σας. Έχουν ήδη το δικό τους πελατολόγιο που τους εμπιστεύεται, και σίγουρα υπάρχουν σοβαροί λόγοι γι’ αυτό. Οι καταναλωτές δεν θα φύγουν από αυτούς για να έρθουν σε εσάς, έτσι απλά. Ναι, στην αρχή μπορεί να περάσουν όλοι να δουν το καινούργιο μαγαζί της γειτονιάς, αλλά αν δεν έχετε κάτι ιδιαίτερο, θα γυρίσουν πάλι πίσω στα γνωστά «λημέρια». Μελετήστε λοιπόν καλύτερα τους ανταγωνιστές σας και βρείτε τρόπους να γίνετε καλύτεροι απ’ αυτούς.

Η λάθος επιλογή του χρόνου της επένδυσης, μπορεί να έχει και αυτή πολύ αρνητικές συνέπειες. «Όποιος βιάζεται, σκοντάφτει» λέει ο λαός, αλλά στην περίπτωση των επιχειρήσεων όχι απλά σκοντάφτει, αλλά πέφτει και από γκρεμό. Πρέπει να αφήσετε την ιδέα σας να ωριμάσει καλά πριν την υλοποιήσετε. Έτσι, θα κάνετε καλύτερες εκτιμήσεις των κινδύνων, και θα είστε περισσότερο προετοιμασμένοι. Έχοντας τον χρόνο, θα μπορείτε να ψάχνετε τα επιδοτούμενα προγράμματα που ανοίγουν συνεχώς, ώστε να επιλέξετε το πλέον κατάλληλο για εσάς και να λάβετε σημαντικές ενισχύσεις για το εγχείρημά σας. Ακούγονται συνέχεια παράπονα πως τα προγράμματα αυτά τα επωφελούνται μόνο οι «μεγάλοι», αλλά μήπως είναι επειδή το ψάχνουν υπομονετικά και ενημερώνονται καλύτερα από εσάς;

Τέλος, η ελλιπής έως ανύπαρκτη αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών (internet, κλπ) έχει υψηλή σημασία στην χαμηλή ανταγωνιστικότητα των περισσοτέρων επιχειρήσεων. Οι αγορές πλέον παγκοσμιοποιούνται, οι Έλληνες χρήστες ολοένα και αυξάνονται και ψάχνουν τα πάντα μέσω διαδικτύου… Αλλά είναι απορίας άξιο γιατί οι ελληνικές επιχειρήσεις στην πλειοψηφία τους επιμένουν να μην το αξιοποιούν προς όφελός τους. Μόνο και μόνο το γεγονός ότι ο Bill Gates (ιδρυτής της Microsoft), ο Larry Page και ο Sergey Brin (ιδρυτές του Google), και ο Mark Zuckerberg (ιδρυτής του Facebook), είναι οι 4 πιο πετυχημένοι άνθρωποι στον κόσμο αυτή την στιγμή, και οι επιχειρήσεις τους δραστηριοποιούνται σε αυτόν το χώρο, μιλάει από μόνο του.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό οι νέοι υποψήφιοι επιχειρηματίες πριν από οποιαδήποτε επιχειρηματική τους δράση, να εκτιμήσουν σωστά, αν όχι από μόνοι τους με την βοήθεια ενός ειδικού, τις συνθήκες της αγοράς στην οποία επιθυμούν να εισέλθουν, να εξετάσουν καλά το επιχειρηματικό τους σχέδιο και να προσδιορίσουν τις προσωπικές τους ικανότητες και φιλοδοξίες σε μια πιο ρεαλιστική βάση.

* Το παρόν άρθρο προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα και η αναδημοσίευσή του στο e-pidotiseis.blogspot.com γίνεται με άδεια του συντάκτη. Απαγορεύεται η αντιγραφή και η αναδημοσίευση του χωρίς την άδεια του συντάκτη.